Chú thích Lưu Bị

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Tiên chủ truyện
  2. 1 2 Thương Thánh 2011, tr. 102
  3. ↑ Tư trị thông giám, quyển 69
  4. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 65
  5. ↑ Tam Quốc chí, Thục thư, Chu Quần truyện
  6. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 64
  7. 1 2 3 4 5 Tam Quốc chí. Trần Thọ. Thục Chí - Tiên chủ truyện
  8. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 93
  9. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 94
  10. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 95
  11. 1 2 Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 353
  12. 1 2 3 4 Lê Đông Phương 2007, tr. 96
  13. ↑ Vũ Đế kỷ
  14. ↑ Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 370
  15. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 90
  16. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 66
  17. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 618
  18. ↑ Lã Bố Tang Hồng truyện
  19. ↑ Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 375
  20. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 103. Đương thời Mậu tài cao hơn hiếu liêm. Hiếu liêm 20 vạn người mới chọn 1, còn mậu tài cả châu mới chọn 1 người, do các Châu mục hoặc Thứ sử tiến cử lên triều đình
  21. ↑ Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 376
  22. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 69
  23. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 99. Trước đó Tào Tháo cũng nhân danh vua Hán mang chức Tả tướng quân phong cho Lã Bố để lung lạc.
  24. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 603
  25. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 101
  26. ↑
  27. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 76
  28. 1 2 3 4 Lê Đông Phương 2007, tr. 102
  29. ↑ Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 385
  30. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 102. Đương thời thứ sử Duyện châu (anh thứ sử Dương châu Lưu Do) cũng có tên là Lưu Đại. Đây là viên tướng khác trùng tên họ và trùng cả tên tự là Công Sơn, nhưng Lưu Đại ở Duyện châu là người quận Đông Lai thuộc Thanh châu, Lưu Đại này người nước Bái thuộc Dự châu
  31. 1 2 3 4 Lê Đông Phương 2007, tr. 103
  32. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 104
  33. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 646
  34. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Phương Thi Danh 2001, tr. 57
  35. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 122
  36. 1 2 3 4 5 6 Lê Đông Phương 2007, tr. 107
  37. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 108
  38. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 109
  39. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 111. Các sử gia căn cứ theo truyện Lý Điển. Lý Điển tham gia trận này trước trận Nghiệp Thành 204. Gia Cát Lượng đến theo Lưu Bị từ năm 207
  40. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 111
  41. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 650
  42. ↑ Tiên chủ truyện, Bùi Tùng Chi dẫn Hán Tấn xuân thu
  43. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 112
  44. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 287
  45. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 190
  46. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 287-288
  47. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 290
  48. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 27
  49. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 292
  50. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 294-295
  51. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 306-308
  52. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 345
  53. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 346
  54. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 355-356
  55. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 357-358
  56. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 111
  57. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 359
  58. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 196
  59. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 360
  60. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 361
  61. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 362
  62. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 197
  63. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 363
  64. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 364
  65. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 647
  66. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 619
  67. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 368
  68. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 417
  69. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 419
  70. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 420
  71. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 216
  72. ↑ Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 403
  73. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 438
  74. 1 2 Trần Văn Đức 2008, tr. 159
  75. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 218
  76. 1 2 Trần Văn Đức 2008, tr. 160
  77. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 219
  78. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 164-165
  79. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 136 tập 2
  80. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 167
  81. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 221. Núi Tú Lâm thuộc huyện Thạch Phú tỉnh Hồ Bắc hiện nay
  82. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 138 tập 2
  83. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 223
  84. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 168
  85. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 172
  86. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 726, 765
  87. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 142 tập 2
  88. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 249
  89. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 195. Nửa Nam quận còn lại là Tương Dương, Tào Tháo thăng lên làm quận, do Tào Nhân đang trấn thủ. Lưu Bị phong Quan Vũ làm Thái thú Tương Dương chỉ có ý nghĩa tượng trưng, không thừa nhận Tào Nhân, chứ không nắm được địa bàn Tương Dương
  90. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 188-189
  91. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 145 tập 2
  92. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 119 tập 2
  93. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 120 tập 2
  94. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 122 tập 2
  95. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 241
  96. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 242
  97. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 222
  98. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 227
  99. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 228
  100. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 121 tập 2
  101. ↑ Dịch Trung Thiên 131
  102. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 230
  103. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 130 tập 2
  104. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 243
  105. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 235
  106. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 244
  107. 1 2 3 Trần Văn Đức 2008, tr. 236
  108. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 237
  109. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 249
  110. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 249-250
  111. 1 2 3 4 5 Trần Văn Đức 2008, tr. 254
  112. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 258
  113. ↑ Quan Trương Mã Hoàng Triệu truyện
  114. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 251
  115. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 251-252
  116. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 224
  117. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 233
  118. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 150 tập 2
  119. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 234-235. Nửa Nam quận kia là Tương Dương vẫn của Tào Tháo
  120. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 152 tập 2
  121. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 260
  122. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 276
  123. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 265
  124. 1 2 3 4 5 Lê Đông Phương 2007, tr. 266
  125. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 282
  126. 1 2 Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 648-649
  127. 1 2 3 4 Lê Đông Phương 2007, tr. 267
  128. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 670
  129. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 286
  130. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 287
  131. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 289
  132. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 270-271
  133. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 291
  134. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 271-272
  135. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 294
  136. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 273
  137. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 277
  138. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 606
  139. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 280
  140. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 182 tập 2
  141. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 188 tập 2
  142. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 189 tập 2
  143. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 335
  144. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 182
  145. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 189
  146. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 327
  147. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 340
  148. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 328
  149. ↑ Cát Kiếm Hùng, sách đã dẫn, tr 609
  150. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 343
  151. 1 2 Trần Văn Đức 2008, tr. 344
  152. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 197 tập 2
  153. 1 2 3 4 5 Lê Đông Phương 2007, tr. 285
  154. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 346
  155. ↑ Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 491
  156. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 347
  157. 1 2 3 Lê Đông Phương 2007, tr. 286
  158. ↑ Dịch Trung Thiên, sách đã dẫn, tập 2, tr 203
  159. 1 2 3 4 5 Phương Thi Danh 2001, tr. 58
  160. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 286. Các sử gia khẳng định một số sách sử đã chép lầm tên Man vương. Tên đúng là Ma Sa Kha chứ không phải Sa Ma Kha.
  161. 1 2 Lê Đông Phương 2007, tr. 287
  162. ↑ Cát Kiếm Hùng, sách đã dẫn, tr 701
  163. ↑ Tam quốc chí, Ngô thư, Lục Tốn truyện
  164. ↑ Lê Đông Phương 2007, tr. 289
  165. 1 2 3 4 Trần Văn Đức 2008, tr. 378
  166. 1 2 3 Trần Văn Đức 2008, tr. 379
  167. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 381
  168. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 382
  169. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 209 tập 2
  170. ↑ Gia Cát Lượng truyện
  171. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 210 tập 2
  172. ↑ Tam quốc chí, quyển 32
  173. ↑ Tư trị thông giám, quyển 70
  174. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 385
  175. ↑ Trần Văn Đức 2008, tr. 384
  176. ↑ “武侯祠祭"鞋神"劉備”. 四川在線. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 4 năm 2007. Truy cập ngày 26 tháng 8 năm 2005. ; “宣傳成都民俗文化 武侯祠祭祀"鞋神"刘备”. 文化産業網. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 4 năm 2007. Truy cập ngày 26 tháng 8 năm 2005.  (Both sources in Simplified Chinese)
  177. ↑ “劉備啥時候成了"鞋神"”. 揚子晚報. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 5 năm 2006. Truy cập ngày 26 tháng 8 năm 2005. 
  178. ↑ Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 494
  179. ↑ Trịnh Phúc Điền, Khả Vĩnh Quyết, Dương Hiệu Xuân, sách đã dẫn, tr 640
  180. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 212 tập 2
  181. 1 2 Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 413
  182. 1 2 Dịch Trung Thiên 2010, tr. 214 tập 2
  183. ↑ Lê Đông Phương, sách đã dẫn, tr 111. Các sử gia căn cứ theo truyện Lý Điển. Lý Điển tham gia trận này trước trận Nghiệp Thành 204. Gia Cát Lượng đến theo Lưu Bị từ năm 207
  184. ↑ Lê Đông Phương & Vương Tử Kim 2007, tr. 403
  185. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 438 tập 1
  186. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 137 tập 2
  187. ↑ Dịch Trung Thiên 2010, tr. 419 tập 1

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Lưu Bị http://tour.scol.com.cn/html/2005/07/001026_507494... http://www.culture.org.cn/info/info_detail.asp?bia... http://baike.baidu.com/subview/6213/7799424.htm http://www.britannica.com/EBchecked/topic/344481 http://www.trangnhahoaihuong.com/files/DeHieuThemT... http://www.yangtse.com/gb/content/2005-07/04/conte... http://id.loc.gov/authorities/names/n86088092 http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00626800 http://isni-url.oclc.nl/isni/0000000063650335 http://web.archive.org/web/20060503042057/http://w...